Priorytetowy Obszar Badawczy BioS – biologia strukturalna i translacyjna jest jednym z siedmiu obszarów wyodrębnionych w Uniwersytecie Jagiellońskim w związku z wdrożeniem w życie programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza (ID.UJ).
Członkowie POB BioS
Wokół POB BioS skoncentrowanych jest pięć jednostek Uniwersytetu Jagiellońskiego:
- Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii (WBBiB)
- Wydział Biologii (WB)
- Małopolskie Centrum Biotechnologii (MCB)
- Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków (JCET)
- Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego „Solaris” (NCPS Solaris).
Domeny badawcze
Dotacja finansowa przyznana POB BioS i podejmowane przez członków POB BioS działania służyć mają osiągnięciu wysokiego, liczącego się w świecie, poziomu badań prowadzonych w obrębię wskazanych poniżej domen.
1. BIOLOGIA STRUKTURALNA
Zakres domeny badawczej: Biologia strukturalna koncentruje się wokół badań mających na celu poznanie struktury przestrzennej cząsteczek organicznych i nieorganicznych istotnych w biologii oraz ich dynamiki i interakcji. Przedmiotem prowadzonych badań są także cząsteczki wytworzone przez człowieka z elementów podobnych do cząsteczek biologicznych. Z uwagi na rozmaitość i złożoność problemów badawczych istotne jest wykorzystanie różnorodnych technik pozwalających na uzyskanie informacji w wysokiej (na przykład mikroskopii cryo-EM) i niskiej rozdzielczości lub wnioskowania pośredniego, na podstawie wszelakich adekwatnych technik biologii, chemii, fizyki i nauk pokrewnych lub metod obliczeniowych. Techniki te wzajemnie się uzupełniają. Uzasadnione jest więc stosowanie podejścia hybrydowego, polegającego na wnioskowaniu o badanym układzie na podstawie wyników uzyskanych z użyciem kilku technik.
2. BADANIA „OMICZNE” i BIOINFORMATYKA
Zakres domeny badawczej: Rozwój technologii w obszarze badań „omicznych” (takich jak: genomika, proteomika, transkryptomika, metabolomika, lipidomika) i bioinformatyki otwiera nowe możliwości dla szerokorozumianych biologów, zarówno w zakresie badań podstawowych, jaki i badań o potencjale aplikacyjnym. Jest też doskonałym przykładem synergii wynikającej z interdyscyplinarnej współpracy genetyków ze specjalistami w dziedzinie biologii obliczeniowej. Duże ilości danych (tzw. BigData) w połączeniu z metodami uczenia maszynowego, umożliwiają poznanie cech genotypowych i fenotypowych, co z kolei daje stwarza szanse na rozwój medycyny spersonalizowanej i poprawę jakości życia.
3. BIOLOGIA KOMÓRKOWA, SYSTEMOWA I TRANSLACYJNA
Zakres domeny badawczej: Badania na poziomie komórek roślinnych i zwierzęcych, obejmujące między innymi poznanie mechanizmów fizjologicznych, patologicznych i terapeutycznych. W szczególności zaś badania dotyczące procesów zachodzących w komórkach, interakcji komórka-komórka, oraz odpowiedzi komórki/organizmu na czynniki środowiskowe prowadzone z wykorzystaniem organizmów modelowych oraz badania w zakresie obrazowania chemicznego w tkankach i komórkach i biologii translacyjnej.
4. BIOLOGIA EWOLUCYJNA I BADANIA BIORÓŻNORODNOŚCI
Zakres domeny badawczej: Badania procesów ewolucyjnych oraz procesów kształtujących globalne i lokalne wzorce bioróżnorodności. Badania takie, poza ich znaczeniem poznawczym, stanowią podstawę dla opracowania strategii minimalizujących wpływ czynników pochodzenia antropogenicznego na bioróżnorodność i funkcjonowanie ekosystemów i całej biosfery.
5. BIOLOGIA KONFLIKTU I KOOPERACJI
Zakres domeny badawczej: Zrozumienie interakcji między organizmami w układach o różnych rodzajach oddziaływań, w szczególności antagonistycznych (np. patogen-gospodarz) i symbiotycznych (np. mikrobiom-gospodarz, mikoryzy). Badanie eksperymentalne i modelowanie teoretyczne mechanizmów infekcji, obrony i tolerancji oraz ich ewolucji. Konsekwencje (pato)fizjologiczne interakcji.